Skaleczenia są tym elementem życia, którego nie możemy uniknąć. Pomimo przedsiębrania najwyższych środków ostrożności, nie możemy uniknąć przynajmniej kilkudziesięciu wypadków, które będą wymagały wykonania opatrunku. Zamiast więc liczyć na łut szczęścia, lepiej przygotować się na to, co w którymś momencie i tak nieuchronnie nastąpi. W tym celu warto znać zasady postępowania, które mogą skrócić nasz czas powrotu do zdrowia, a nawet uratować życie. W jaki sposób dezynfekować rany, aby przyspieszyć gojenie i zminimalizować ryzyko wystąpienia zakażenia?
Usunięcie zanieczyszczeń z rany – wstęp do dalszego postępowania
Skaleczenia możemy wstępnie podzielić na czyste i brudne. Czyste to takie, do których dochodzi najczęściej na skutek niewłaściwego obchodzenia się z ostrym narzędziem – nożem czy nożyczkami. Jeżeli nie były one wcześniej używane do przecinania czegoś zanieczyszczonego, wówczas sama rana także jest czysta i nie będzie wymagała szczególnych starań.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja ze skaleczeniami, do których dochodzi w terenie. Wówczas do rany mogą dostać się gleba, kurz czy drobinki organiczne. Szczególnie niebezpieczne są zadrapania i ugryzienia zwierząt – pod ich pazurami i w ślinie rozwijają się najróżniejsze drobnoustroje czyhające na kolejnego żywiciela.
Jeżeli rana jest brudna, w pierwszej kolejności należy więc ją oczyścić. Najbardziej optymalne będzie przemycie miejsca skaleczenia solą fizjologiczną, wodą mineralną lub nawet wodą z kranu. Po przepłukaniu warto jeszcze przetrzeć całość nawilżonym kompresem, aby mieć pewność, że proces oczyszczania został przeprowadzony prawidłowo.
Dezynfekcja rany – ochrona przed drobnoustrojami chorobotwórczymi
Kluczowym elementem procesu dezynfekowania rany jest jej przemycie z użyciem odpowiedniego środka. W przeszłości rekomendowano w tym celu wodę utlenioną, spirytus salicylowy, gencjanę lub jodynę. Żaden z tych sposób nie wytrzymał próby czasu – woda utleniona zabija bardzo mało drobnoustrojów, spirytus podrażnia ranę i może prowadzić do poparze. Gencjana i jodyna radzą sobie lepiej, ale zabrudzonych nimi ubrań już nigdy nie dopierzesz. Lepiej wybrać środek jeszcze skuteczniejszy i przyjazny tekstyliom – oktenidynę.
To właśnie preparaty na bazie oktenidyny są dziś polecane jako artykuły pierwszego wyboru w zakresie dezynfekcji rany. Oktenidyna nie tylko bardzo skutecznie radzi sobie z bakteriami i wirusami, ale także zapewnia optymalną wilgotność, niezbędną do prawidłowego gojenia się rany. Preparaty zawierające oktenidynę znajdziesz na https://mercant.pl/dezynfekcja-skory-i-ran,c88,pl.html.
Poza tym dużą skuteczność wykazuje również srebro koloidalne, posiadające ponadto właściwości tamujące krwawienie. Można je stosować nawet na głębokie czy zakażone rany.
Czy dezynfekować rany oczu i jamy ustnej?
Bardzo kłopotliwą grupę skaleczeń stanowią te powstające w szczególnie wrażliwych miejscach. Czy w ogóle można mówić o ich odkażaniu?
W przypadku oczu, domowe sposoby odkażania ran są zakazane. Ranę należy przemyć dużą ilością obojętnego płynu – najlepiej soli fizjologicznej. Ze względu na specyficzną budowę oka oraz niemożność założenia typowego opatrunku, każde skaleczenie gałki ocznej wymaga jak najszybszej interwencji lekarza.
Jama ustna jest już mniej wrażliwa – w przypadku wystąpienia rany w jej obrębie, można przepłukać usta preparatem z oktenidyną (uważając przy tym, aby go nie połknąć). Dobrze sprawdzą się także mocne napary z ziół – właściwości antyseptyczne wykazują m.in. szałwia, tymianek, rumianek, ale także olejki z drzew iglastych bogate w terpeny (te należy rozcieńczyć w wodzie zgodnie z instrukcją – zastosowanie czystego ekstraktu tylko dodatkowo podrażni błonę śluzową).
Oktenidyną można odkażać także rany powstałe w miejscach intymnych, zarówno u mężczyzn jak i u kobiet, także w formie irygacji – wykazuje bowiem działanie antybakteryjne i przeciwgrzybicze.
Ciało obce w ranie – kiedy można je usunąć?
W przypadku opatrywania jakiejkolwiek rany, należy bezwzględnie przestrzegać zakazu usuwania z niej większych lub głęboko utkwionych ciał obcych. Wbity w skórę kawałek szkła czy metalu samoczynnie tamuje krwawienie – wyjęcie go może więc spowodować krwotok.
W przypadku ciała obcego w skaleczeniu, należy je zabezpieczyć (np. bandażem) i natychmiast poszukać pomocy lekarskiej.
Prawidłowa dezynfekcja ran nie jest wcale trudna – wystarczy stosować kilka prostych zasad i pamiętać, jakie środki nadają się do tego najlepiej. Choć więc skaleczeń nie unikniesz, możesz być dobrze przygotowany na ich fachowe opatrywanie.
