Przypominamy, że zgodnie z zapisami przyjętej w 2017 r. Uchwały Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 23 styczna 2017 r. w sprawie wprowadzenia na obszarze województwa małopolskiego ograniczeń i zakazów w zakresie eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw, czyli tzw. uchwały antysmogowej, na terenie województwa małopolskiego obowiązują następujące ograniczenia:
– do końca 2022 r. konieczna jest wymiana bezklasowych kotłów na węgiel lub drewno, które nie spełniają żadnych norm emisyjnych, tzw. kopciuchów,
– do końca 2026 r. należy wymienić kotły, które spełniają tylko podstawowe wymagania emisyjne, czyli posiadają klasę 3 lub klasę 4 według normy PN-EN 303-5:2012,
– kocioł klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012 zainstalowany przed 1 lipca 2017 roku, można użytkować bezterminowo.
KOMINKI, PIECE KUCHENNE, KOZY
Kominki oraz tzw. piece ogrzewania miejscowego, do których zaliczyć można m.in. kozy, trzony kuchenne i piece kaflowe też podlegają przepisom dotyczącym obowiązku wymiany. W przypadku gdy urządzenie spełnia wymagania ekoprojektu lub posiada sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80% z urządzenia można bez zmian korzystać. Jeżeli jednak nie spełnia ono żadnego z tych warunków, należy je do końca 2022 r. wymienić lub wyposażyć w urządzenie redukujące emisję do poziomu zgodnego z wymaganiami ekoprojektu.
NOWE URZĄDZENIA
W przypadku montażu nowego urządzenia na paliwo stałe, należy pamiętać o następujących wytycznych:
- kotły centralnego ogrzewania muszą spełniać wymagania ekoprojektu i posiadać wyłącznie automatyczne podawanie paliwa. Samo spełnienie klasy 5 nie jest wystarczające. Ponadto kocioł nie może posiadać tzw. rusztu awaryjnego. Obowiązek automatycznego podawania paliwa nie dotyczy kotłów zgazowujących.
- nowy kominek lub piec ogrzewania miejscowego również musi spełniać wymagania ekoprojektu.
Lista urządzeń, które spełniają wymagania ekoprojektu, znajduje się na stronie internetowej:
https://powietrze.malopolska.pl/ekoprojekt/
SEZONOWANIE DREWNA
Przypominamy również o obowiązku odpowiedniego przygotowania drewna używanego do ogrzewania. Obowiązuje zakaz spalania drewna i biomasy o wilgotności powyżej 20%. Drewno przed spaleniem powinno być suszone przez co najmniej dwa sezony. Suche drewno charakteryzuje się znacznie wyższą kalorycznością i niższą emisją zanieczyszczeń niż drewno surowe. Do sprawdzenia wilgotności drewna można stosować urządzenia elektroniczne tzw. wilgotnościomierze do drewna.
KOGO DOTYCZĄ PRZEPISY?
Uchwała antysmogowa jest aktem prawa miejscowego i obowiązuje wszystkich na obszarze województwa małopolskiego (poza Krakowem). Dotyczy zarówno prywatnych budynków, jak również budynków gospodarczych, szklarni i tuneli foliowych, lokali usługowych, zakładów przemysłowych.
Wprowadzone ograniczenia obejmują instalacje, w których spalane są paliwa stałe. Dotyczą instalacji, które bezpośrednio wydzielają ciepło, przekazują ciepło do cieczy, do systemu dystrybucji gorącego powietrza lub do systemu centralnego ogrzewania. Przepisy dotyczą więc kotłów, pieców, kominków, ale również procesów produkcyjnych, wędzarni, suszarni, gastronomii, itp.
MOŻLIWE SANKCJE
Przestrzeganie przepisów wprowadzonych uchwałą antysmogową będzie kontrolowane zarówno w kwestii posiadanych urządzeń grzewczych jak i stosowanych rodzajów paliw. Użytkownicy instalacji naruszający przepisy uchwały mogą być ukarani grzywną do 5000 zł lub mandatem do 500 zł. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 225 kodeksu karnego, udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzenia kontroli jest przestępstwem zagrożonym karą aresztu. Na żądanie kontrolującego każdy użytkownik kotła, pieca lub kominka, zobowiązany jest do przedstawienia dokumentów potwierdzających, że stosowane przez niego urządzenie grzewcze spełnia wymagania uchwały. Dokumentem takim może być instrukcja użytkowania, dokumentacja techniczna lub inny dokument. Wymóg ten dotyczy także stosowanego paliwa. Aby potwierdzić jego jakość użytkownik instalacji powinien posiadać odpowiedni dokument, np. fakturę zakupu paliwa lub świadectwo jakości. Dostawca węgla powinien na żądanie klienta przekazać mu takie świadectwo.
CZYM SĄ WYMAGANIA EKOPROJEKTU?
Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje unijne rozporządzenie KE 2015/1189 (tzw. ekoprojekt lub ecodesign). Wszystkie kotły sprzedawane na terenie Unii Europejskiej muszą spełniać wymagania zawarte w tym dokumencie. Inne kotły zostały wycofane ze sprzedaży. Wymagania ekoprojektu zostały jednolicie określone dla całej Unii Europejskiej. Zawierają one minimalne normy emisji zanieczyszczeń do powietrza dla kotłów oraz ogrzewaczy pomieszczeń (m.in. kominków). Założeniem ekoprojektu jest zmniejszenie zużycia paliwa i redukcja zanieczyszczeń emitowanych przez ww. urządzenia.
Szczegóły dotyczące wymogów ekoprojektu dla kotłów na paliwa stałe oraz miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwa stałe, o których mowa w uchwale antysmogowej, wynikają z treści ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) 2015/1189 z 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe oraz ROZPORZĄDZENIA KOMISJI (UE) 2015/1185 z 24 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń na paliwo stałe.
W JAKI SPOSÓB SPRAWDZIĆ KLASĘ KOTŁA?
Klasa 3, 4 i 5 kotła wg normy PN-EN 303-5:2012 oznacza, że kotły podzielone są ze względu na wielkość/ilość zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery. Kotły klasy 1 i 2 są pozaklasowe i traktujemy je jako „kopciuchy”. Kotły te kwalifikują się do wymiany w terminie do końca 2022 r.
Informację o klasie kotła możemy znaleźć w dokumentacji urządzenia, takiej jak np. książka użytkownika. Każdy kocioł c.o. powinien również posiadać tabliczkę znamionową,
na której powinna znaleźć się informacja dotycząca m.in. klasy kotła.
Kocioł, w przypadku którego nie da się stwierdzić klasy na podstawie dokumentacji lub tabliczki znamionowej, traktowany jest jako kocioł bezklasowy, tzw. „kopciuch”. Jeżeli jednak mamy pewność, że spełnia wymogi np. dla klasy 3, warto skontaktować się z producentem lub dystrybutorem urządzenia, z prośbą o potwierdzenie tego faktu, za pomocą np. kopii certyfikatu z badań emisyjności.
SKĄD MOŻNA UZYSKAĆ DOFINANSOWANIE NA WYMIANĘ PIECA?
Dofinansowanie do wymiany urządzenia grzewczego można uzyskać w ramach rządowego programu Czyste Powietrze. Jest to program skierowany do osób fizycznych będących właścicielami domów jednorodzinnych. Dotacje są udzielane za pośrednictwem Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie.
Program przewiduje dofinansowanie m.in. do:
- wymiany starych źródeł ciepła (pieców i kotłów na paliwa stałe) oraz zakup i montaż nowych źródeł ciepła, spełniających wymagania programu,
- docieplenia przegród budynku,
- wymiany stolarki okiennej i drzwiowej,
- montażu lub modernizacji instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej,
- instalacji odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych i instalacji fotowoltaicznej),
- montażu wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła.
Więcej informacji o programie CZYSTE POWIETRZE znajdą Państwo na stronie: https://czystepowietrze.gov.pl/
